Door de coronacrisis valt het openbaar leven stil en zijn gezinnen op elkaar aangewezen. Het gebrek aan dagelijkse structuur en sociaal isolement kunnen in combinatie met angst en stress tot meer spanningen in gezinnen leiden, of tot geweld. 1712 geeft samen met een aantal partners tips over hoe je als gezin met conflict kan omgaan.

1712 is een gratis hulplijn voor iedereen met vragen over geweld, misbruik en kindermishandeling. Je kan 1712 bereiken op het nummer 1712 of via e-mail of chat op www.1712.be De medewerkers van 1712 luisteren naar je verhaal en verwijzen je eventueel door naar gepaste hulpverlening.

• Bel de politie op het nummer 101 in nood. Bij dringende situaties kan je dag en nacht bij de politie terecht via het nummer 101. Je kan als getuige altijd terecht bij de politie om aangifte van de feiten te doen. Je kan je daarbij laten bijstaan door iemand die je vertrouwt. De politie zal dan een proces-verbaal (pv) opstellen.
• Bel het noodnummer 112 voor dringende medische hulp.
• Bel of mail 1712. Als je getuige bent van familiaal geweld kan je het gratis nummer 1712 bellen of mailen via www.1712.be. De medewerkers van 1712 luisteren naar je verhaal en verwijzen je eventueel door naar professionele hulp. 1712 is elke werkdag bereikbaar tussen 9u en 17u. 

Lees meer in de brochure ‘Waarom deed niemand iets? Getuige van partnergeweld? Kijk niet weg.’

Kinderen worden bij familiaal geweld tussen (ex-)partners vaak over het hoofd gezien. Toch hebben zij meer in de gaten dan je denkt. Getuige zijn van familiaal geweld kan grote gevolgen hebben, ook voor baby’s en jonge kinderen. Deze tips kunnen helpen:  

• Praat met je kind, geef antwoord op vragen in begrijpelijke taal. 
• Herstel het vertrouwen van je kind door de normale gang van zaken weer te hervatten: ga bijvoorbeeld weer naar school, naar je sportclub. 
• Zoek steun bij mensen die jij en je kind vertrouwen.

Lees meer in de brochure "Geweld in huis raakt kinderen".

Als één of meerdere huisgenoten ernstig en onmiddellijk gevaar lopen door de aanwezigheid van een meerderjarige, kan de procureur des Konings deze persoon een huisverbod opleggen. Een huisverbod is een plaats- en contactverbod en geldt voor maximum veertien dagen. Het kan door de familierechtbank eenmalig verlengd worden met maximum drie maanden.

Een vechtscheiding of hoogconflictueuze scheiding is een scheiding waar de conflicten tussen de ex-partners niet ophouden, ook al is de scheiding al lang achter de rug. Er is veel wantrouwen en het lukt niet meer om oplossingen te vinden voor alledaagse dingen.

Deze hoogoplopende ruzies en spanningen zijn nefast voor de kinderen. Ze worden meegezogen in de strijd tussen de ouders en voelen de druk om te “moeten” kiezen tussen hun ouders. Soms willen ze één ouder niet meer zien.

Enkele tips:

• Wacht niet tot je ex-partner verandert. Je hebt geen controle over het gedrag van anderen. Iemand proberen veranderen geeft je alleen maar een gevoel van machteloosheid.
• Samen opvoeden lukt niet voor iedereen. Focus op wat jij belangrijk vindt in de opvoeding van je kind(eren) en hou je niet meer bezig met wat de andere ouder doet. De andere ouder pakt het misschien anders aan, maar dat kan.
• Weet dat je kind ook in een ander gezin woont en leeft. Zorg ervoor dat je niet veroordelend bent over hoe het er daar aan toegaat.  
• Zoek hulp om echt los te komen van jouw ex-partner. Het CAW kan je daarbij helpen. Of bel naar het gratis nummer 1712. Mailen of chatten kan ook via www.1712.be.

Als mantelzorger neem je de zorg op voor iemand uit je directe omgeving, bijvoorbeeld een partner, kind of ouder. Wanneer de zorgverlening zo zwaar wordt dat de mantelzorger zelfs met de beste bedoelingen niet langer de nodige zorg kan verlenen, is er sprake van ontspoorde zorg. Vaak is dit het gevolg van onmacht, onkunde of onwetendheid.

Merk je bij jezelf of bij een andere mantelzorger dat de zorg ontspoort?

• Praat erover met iemand uit je omgeving of een professional.
• Contacteer de dienst maatschappelijk werk van het ziekenfonds of van het OCMW in je gemeente.
• Er zijn heel wat mantelzorgverenigingen die jou kunnen ondersteunen door een luisterend oor te bieden. Zij organiseren mantelzorgcafés, informatie- en vormingssessies, …

Veel mensen vinden het moeilijk om zich te mengen in het privé-leven van anderen. Maar het kan al veel helpen als je een luisterend oor biedt aan iemand met problemen, dat je de problemen erkent en bespreekbaar maakt.  

Een slachtoffer in je omgeving helpen

Als je niet zeker weet of iemand te maken heeft met familiaal geweld, ga dan voorzichtig met de signalen om. Leg jouw indrukken voor aan iemand die je vertrouwt of neem contact op met een instantie die je kan adviseren, zoals de gratis hulplijn 1712. 

Partnergeweld is iedere vorm van fysiek, seksueel, psychisch of economisch geweld tussen echtgenoten of personen die samenleven of samengeleefd hebben en tussen wie een duurzame affectieve en seksuele band bestaat of bestaan heeft. 

Kindermishandeling is elke vorm van lichamelijk, seksueel of emotioneel geweld tegen of verwaarlozing van minderjarige kinderen.  

Oudermishandeling betekent dat een (meestal) inwonend kind regelmatig fysiek, seksueel, financieel en/of psychisch geweld gebruikt tegen één of beide ouders. De mishandelde ouder kan ook een stief- of een pleegouder zijn.

Siblinggeweld of het geweld tussen (half)(stief)broers en (half)(stief)zussen is een specifieke vorm van kindermishandeling.  

Er is sprake van ouderenmis(be)handeling wanneer iemand handelingen verricht of juist nalaat waardoor de oudere lichamelijke, psychische en/of materiële schade lijdt. Vaak gebeurt dit door degene waarvan de oudere volledig of gedeeltelijk afhankelijk is voor hulp of verzorging, bijvoorbeeld door een familielid, een mantelzorger of een professionele zorgverlener.

Een gedwongen huwelijk is de verbintenis tussen twee personen van wie er tenminste één niet uit vrije wil en ten volle met het huwelijk heeft ingestemd. Het gaat dus over huwelijken onder fysieke en/of morele dwang. Terwijl fysieke dwang makkelijk herkenbaar is, is morele dwang vaak heel wat subtieler en bijgevolg ook moeilijk op te sporen.

Eergerelateerd geweld verwijst naar verschillende geweldsvormen waarbij het voorkomen of het herstellen van een schending van de seksuele en familiale eer – waarvan de buitenwereld op de hoogte is of dreigt te geraken – het hoofdmotief is. Het kan gaan om de eer van een individu, de familie of de gemeenschap, en het geweld kan uitgaan of ondersteund worden door meerdere personen en gericht zijn op meerdere slachtoffers."

Vrouwelijke genitale verminking zijn ingrepen die leiden tot een gedeeltelijke of volledige verwijdering van de externe geslachtsdelen van de vrouw en/of andere verwondingen van de vrouwelijke geslachtsdelen die niet het gevolg zijn van therapeutische ingrepen, bijvoorbeeld besnijdenis.