Welke rol heb je als slachtoffer in de strafprocedure?


Klager

Als  je geen andere stappen onderneemt dan het neerleggen van een klacht bij de politie, zal je door de procureur des Konings - in geval van vervolging voor de rechtbank - enkel worden geïnformeerd over de datum, het uur en de plaats van de zitting van de rechtbank.

Benadeelde persoon

Waarom je benadeelde persoon verklaren?

Als benadeelde persoon:

  • word je (via brief) op de hoogte gebracht van het verloop van de procedure, m.n.
    • de seponering en de reden daarvan;
    • het instellen van een gerechtelijk onderzoek;
    • de vaststelling van een zittingsdag voor het onderzoeks- of vonnisgerecht.
  • kan je elk document dat je nuttig lijkt aan het dossier toevoegen;
  • kan je toelating vragen om het dossier in te kijken of er een kopie van te krijgen.

Hoe je benadeelde persoon verklaren?

Om je benadeelde persoon te verklaren, moet je een formulier invullen dat de politie je bezorgt als je klacht neerlegt. De dienst slachtofferonthaal of het secretariaat van het parket van de procureur des Konings kunnen je dit formulier ook bezorgen.

Het ingevulde formulier kan je ofwel afgeven op een politiekantoor of op het secretariaat van het parket van de procureur des Konings ofwel aangetekend opsturen naar het secretariaat van het parket van de procureur des Konings. Je advocaat kan dit ook voor je doen.

In sommige gerechtelijke arrondissementen kan je het formulier ook via gewone brief of via e-mail naar het secretariaat van het parket sturen.

De dienst slachtofferonthaal kan je informatie geven over de gerechtelijke procedure en over je rechten en kan je bijstaan tijdens deze gerechtelijke procedure.

Burgerlijke partij

Waarom je burgerlijke partij stellen?

Als burgerlijke partij heb je een aantal specifieke rechten:

  • tijdens het onderzoek heb je niet alleen dezelfde rechten als de benadeelde persoon, maar heb je ook het recht om:
    • bijkomende onderzoeksdaden te vragen;
    • bij het afsluiten van het gerechtelijk onderzoek de zitting van het onderzoeksgerecht (de raadkamer) bij te wonen, waarin wordt beslist welk gevolg er wordt gegeven aan het dossier;
    • een eventuele wedersamenstelling bij te wonen
    • op eenvoudig verzoek minstens eenmaal gehoord te worden door de onderzoeksrechter tijdens de procedure;
  • tijdens de zitting van de rechtbank krijg je als burgerlijke partij het woord om de feiten uiteen te zetten. Je hebt eveneens het recht om een schadevergoeding te vragen.
  • Ook in het kader van de uitvoering van een straf of een interneringsmaatregel heb je als burgerlijke partij een aantal rechten.

Hoe je burgerlijke partij stellen?

Je kan je zelf burgerlijke partij stellen, maar je advocaat kan dit ook voor je doen.

Tijdens de onderzoeksfase

Je kan je burgerlijke partij stellen door een verklaring af te leggen voor de onderzoeksrechter.

Als er een onderzoeksrechter is aangesteld, kan je een afspraak maken met zijn griffier. Als er geen onderzoeksrechter is aangesteld, zal er door jouw burgerlijke partijstelling een gerechtelijk onderzoek geopend worden. In dat geval is de burgerlijke partijstelling niet gratis. Je betaalt dan een borgsom die dient als voorschot voor de gerechtskosten.

Bij het afsluiten van de procedure worden de gerechtskosten bepaald. Als de verdachte schuldig wordt verklaard, krijg je de borgsom terug. Als de verdachte buiten vervolging wordt gesteld, worden de gerechtskosten gedekt met jouw borgsom. Als de borgsom onvoldoende is, kan je veroordeeld worden om een restbedrag of vergoeding te betalen aan de persoon tegen wie je je burgerlijke partij stelde.

Op de zitting van het onderzoeksgerecht (raadkamer)

Je kan je ook burgerlijke partij stellen voor het onderzoeksgerecht die het dossier behandelt op de zitting voor de regeling van de rechtspleging. Daarvoor ga je naar de zitting van het onderzoeksgerecht met je identiteitskaart en (een nota van) je burgerlijke partijstelling.

Op de zitting van de rechtbank

Om je burgerlijke partij te stellen op de zitting van de rechtbank moet je voor het sluiten van de debatten een verklaring neerleggen over je geleden schade.

Bij deze verklaring voeg je best alle bewijzen die de schade kunnen aantonen (medische attesten en verslagen, bewijzen van medische onkosten, attesten van eventueel loonverlies,…). Bewaar ook altijd een kopie van deze bewijzen.

Je kan je niet burgerlijke partij stellen als de zaak in hoger beroep behandeld wordt als je geen partij was in eerste aanleg.

Ook als je je al burgerlijke partij hebt gesteld tijdens de onderzoeksfase of op de zitting van het onderzoeksgerecht, moet je je burgerlijke partijstelling voor de rechtbank herhalen en moet jij of je advocaat, dus aanwezig zijn op de zitting.

De dienst slachtofferonthaal kan je informatie geven over de gerechtelijke procedure en over je rechten en kan je bijstaan tijdens deze gerechtelijke procedure.

Dit schema geeft een overzicht van het verloop van de strafprocedure. Je kan op iedere stap doorklikken naar een pagina die deze procedurestap meer in detail toelicht.

procedure blanco
Slachtoffer misdrijf Klager, benadeelde persoon, burgerlijke partij
Klacht klacht neerleggen, hoe klacht neerleggen, hoe verloopt het neerleggen van een klacht, worden kinderen ook verhoord, attest van klachtneerlegging
Beslissing van de Procureur des Konings minnelijke schikking, bemiddeling in strafzaken, seponering, instellen van een gerechtelijk onderzoek, vervolging
Bevoegde Rechtbank hoe verloopt een zitting, juridische bijstand, bijstand op zittingen door slachtofferonthaal
Beslissing van bevoegde rechtbank mogelijke veroordelingen, hoger beroep aantekenen
Uitvoering van de straf of internering de strafuitvoeringsrechtbank, uitvoering van de gevangenisstraf, uitvoering van de internering

Juridische procedureSlachtoffer misdrijf klacht parket van de procureur des Konings Onderzoeksrechter Beslissing van de procureur des konings beslissing van het onderzoeksgerecht Bevoegde rechtbank Beslissing van de bevoegde rechtbank uitvoering van de straf of internering.