Waar kan je terecht?

Waar kan je terecht?

Verschillende diensten staan voor je klaar om informatie en ondersteuning te bieden. Hieronder kan je een overzicht vinden van de voornaamste diensten. Vind je je weg niet in dit overzicht? De Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) helpen je graag op weg.

Politie
Hulpverlening
Juridische, gerechtelijke en financiële bijstand
Bemiddeling
- HCA-diensten (dienst Herstelgerichte en Constructieve Afhandelingen)
- Moderator vzw
Specifieke diensten en thema’s

Politie

Als slachtoffer heb je meestal eerst contact met de politie, die naar de plaats van het misdrijf, verkeersongeval of ramp komt, of omdat jij klacht indient op het politiekantoor. Politiediensten moeten er ook voor zorgen dat je de eerste opvang en goede basisinformatie krijgt.

De lokale en federale politie zorgen voor slachtofferbejegening. Slachtofferbejegening is de dienstverlening aan slachtoffers door de politie waarbij de eerste opvang en het onthaal van het slachtoffer evenals het verstrekken van een goede basisinformatie aan het slachtoffer centraal staan.

Hulpverlening

Awel

Elke jongere tussen 6 en 25 jaar oud op zoek naar een antwoord op een vraag, worstelend met een onbesliste keuze of verveeld met een verhaal kan volledig gratis en anoniem contact opnemen met Awel. Awel is telefonisch elke dag (behalve op zon- en feestdagen) tussen 16u en 22u bereikbaar via het nummer 102 of per e-mail naar brievenbus@awel.be. Chatten met Awel kan elke dag (behalve op zon- en feestdagen) tussen 18u en 22u via www.awel.be. Het Forum van Awel kan je vinden op www.awel.be

Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB)

Als schoolgaande jongere kan je terecht bij het Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB) dat aan je school verbonden is.

Je kan er terecht met vragen over leren en studeren, je onderwijsloopbaan of je gezondheid, en ook met individuele hulpvragen over je psychisch en sociaal functioneren (bijvoorbeeld depressieve gevoelens, stress, faalangst, pestproblemen, grensoverschrijdend gedrag, een moeilijke thuissituatie).

Je kan zelf een gesprek vragen, maar ook je ouders en de school kunnen dat doen. Het CLB zal naar je luisteren, informatie en advies geven, begeleiding op maat opstarten of je eventueel doorverwijzen naar andere hulp.

Een CLB-medewerker mag de vertrouwelijke info die jij hen vertelt niet delen met de directie of leerkrachten van je school, en ook niet met je ouders als je ouder bent dan 12. Maar een CLB-medewerker heeft wel meldingsplicht. Dat betekent dat hij of zij in heel zorgwekkende situaties de plicht heeft om te melden wat er aan de hand is bij de bevoegde instanties (zoals bijvoorbeeld het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling).

Je kan op school de contactgegevens vragen van het CLB waar je school mee samenwerkt of je kan in de lijst van alle CLB’s je gemeente en provincie selecteren.

Van maandag tot donderdag na schooltijd tot 21u kan je anoniem chatten met een CLB-medewerker.

Centra voor Tele-Onthaal

Wie nood heeft aan een gesprek, kan 7 dagen op 7 en 24 uur op 24 gratis terecht bij Tele-onthaal. Je kan bij Tele-Onthaal praten over wat jou bezighoudt, groot of klein. Elk gesprek met Tele-Onthaal is anoniem. Tele-onthaal is telefonisch bereikbaar op het nummer 106. Chatten met Tele-onthaal kan via www.tele-onthaal.be

Slachtofferhulp van de Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW )

11 CAW’s in Vlaanderen en Brussel bieden slachtofferhulp en psychosociale begeleiding gekoppeld aan juridische ondersteuning. Concreet gaat het over:

Emotionele ondersteuning en begeleiding

Slachtoffers en hun omgeving, nabestaanden en getuigen kunnen bij slachtofferhulp terecht om te praten over wat hen overkomen is. Slachtofferhulp gaat samen met slachtoffers op zoek naar een goede/gepaste manier om met de gevolgen om te gaan.
Informatie en advies

Slachtofferhulp geeft je info over je rechten als slachtoffer: wat gebeurt er met je klacht? Welke weg legt ze af? Welke stappen moet je zelf zetten? Wanneer en hoe raadpleeg je best een advocaat? Slachtofferhulp helpt je op weg met je juridische of verzekeringstechnische vragen. Slachtofferhulp geeft ook info over verwerking.
Administratieve hulp

Je wordt geconfronteerd met administratieve en praktische vragen naar aanleiding van een misdrijf, verkeersongeval, ramp of terreuraanslag. Slachtofferhulp biedt ook hier ondersteuning en hulp en brengt je in contact met de gepaste diensten, zoals slachtofferonthaal, verzekeringen, mutualiteiten, advocaten,…

Als het nodig is, verwijzen de medewerkers van slachtofferhulp je door naar gespecialiseerde diensten zoals een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg of een andere werking van het Centrum voor Algemeen Welzijnswerk.

Slachtofferhulp is gratis en vertrouwelijk. Een gesprek kan telefonisch of persoonlijk; bij slachtofferhulp, bij jou thuis of ergens in je buurt. Iedereen kan bij slachtofferhulp terecht, ook kinderen en jongeren. Je kan hen bereiken via 0800 13 500.

Voor vragen over geweld, misbruik en kindermishandeling kan je terecht op 1712.

Meer informatie kan je vinden op www.caw.be

Vertrouwenscentra Kindermishandeling (VK)

Vertrouwenscentra Kindermishandeling zijn een aanspreekpunt voor alle mogelijke situaties van geweld op kinderen. De meldingen kunnen komen van hulpverleners of van burgers die al dan niet verwezen werden door 1712.

Juridische, gerechtelijke en financiële bijstand

Advocaat

Voor uitgebreid juridisch advies of als je je wil laten vertegenwoordigen in een strafrechtelijke procedure, kan je terecht bij een advocaat.

Via juridische tweedelijnsbijstand (vroeger pro deo) kan je beroep doen op de tussenkomst van een advocaat die - afhankelijk van je inkomen - goedkoper of gratis is.

Bureau voor rechtsbijstand

Naast de kosten van een advocaat kunnen er ook gerechtskosten zijn (bijvoorbeeld de kosten voor een dagvaarding of een deskundige). Via het systeem van rechtsbijstand kan je in een aantal gevallen geheel of gedeeltelijk worden vrijgesteld van deze kosten, afhankelijk van je inkomen. Meer informatie kan je ook vinden in de brochure 'Een betere toegang tot justitie'.

Commissie voor financiële hulp (Commissie voor Financiële Hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Gewelddaden en aan de Occasionele Redders)

Slachtoffers van opzettelijke gewelddaden of hun na(ast)bestaanden kunnen onder bepaalde voorwaarden financiële hulp vragen aan de overheid. De Commissie voor Financiële Hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Gewelddaden en aan de Occasionele Redders onderzoekt de aanvragen voor financiële hulp.

Dienst slachtofferonthaal bij de Justitiehuizen

De dienst slachtofferonthaal kan tussenkomen zodat je als slachtoffer of na(ast)bestaande de nodige aandacht krijgt tijdens de gerechtelijke procedure (vanaf de indiening van de klacht tot de strafuitvoering) en zodat je je rechten kan doen gelden.

Informatie over de gerechtelijke procedure en je dossier:

Over de gerechtelijke procedure en je rechten als slachtoffer: wat gebeurt er na je klacht? Kan je je dossier inkijken? Hoe moet je je burgerlijke partij stellen? Over je dossier en de lopende procedure (bijvoorbeeld info over de stand van zaken van het dossier, beslissingen, informatie over voorlopige hechtenis of invrijheidstelling,…).
Bijstand en ondersteuning

De dienst slachtofferonthaal kan jou en je nabestaanden bijstaan tijdens de hele gerechtelijke procedure (zoals bijvoorbeeld bij de wedersamenstelling van de feiten, de inzage van het dossier, de zitting van de rechtbank,…).
Verwijzing

De dienst slachtofferonthaal kan je doorverwijzen naar andere diensten, afhankelijk van je noden of de problemen waarmee je geconfronteerd wordt (bijvoorbeeld naar slachtofferhulp, de Commissie voor financiële hulp,…).

De dienst slachtofferonthaal heeft een geprivilegieerd contact met parketmagistraten en onderzoeksrechters en kan optreden als tussenpersoon tussen jou en de magistraten.

Er zijn 13 diensten slachtofferonthaal in Vlaanderen en 1 in Brussel

De dienst slachtofferonthaal is gratis.

Juridische eerstelijnsbijstand

Juridische eerstelijnsbijstand biedt je praktische inlichtingen, juridische info en een eerste juridisch advies. Indien nodig word je doorverwezen naar een gespecialiseerde organisatie.

Het gaat om een gratis dienst, georganiseerd door de Commissie voor juridische bijstand, die openstaat voor iedereen, zonder voorwaarden i.v.m. het inkomen.

De juridische eerstelijnsbijstand wordt verzekerd door juridische specialisten, meestal advocaten. Er worden zitdagen gehouden in gerechtsgebouwen, vredegerechten, justitiehuizen, sommige gemeentelijke administraties, OCMW’s of vzw’s die een juridische dienst hebben.

Juridische tweedelijnsbijstand

Bij juridische tweedelijnsbijstand geeft de advocaat je een uitgebreid juridisch advies en kan hij je vertegenwoordigen in het kader van een procedure. Juridische tweedelijnsbijstand is gratis of gedeeltelijk gratis voor personen die aan bepaalde voorwaarden i.v.m. de bestaansmiddelen voldoen.

Ook als de tweedelijnsbijstand voor jou gratis of gedeeltelijk gratis is, moet je aan je advocaat een forfaitaire vergoeding betalen van:

20 euro per aanstelling
30 euro per aanleg van een gerechtelijke procedure (vb. eerste aanleg of hoger beroep)

Sommige categorieën personen zijn vrijgesteld van die forfaitaire bijlage.

Voor meer informatie kan je contact opnemen met een bureau voor juridische bijstand in uw buurt.

Meer informatie over de juridische tweedelijnsbijstand vind je ook in deze brochure of op deze website.

Notaris

Als het slachtoffer overleden is, zal een notaris de verschillende stappen in de nalatenschap regelen. De notaris gaat dan na of er een wilsbeschikking of testament is. Als er geen testament is, regelt hij de nalatenschap volgens de wettelijke bepalingen.

Bemiddeling

HCA-dienst (dienst Herstelgerichte en Constructieve Afhandelingen)

Herstelbemiddeling is slachtoffer-daderbemiddeling als de dader minderjarig is. Herstelbemiddeling kan aangeboden worden door het parket of voorgesteld worden door de jeugdrechter aan minderjarige daders (en hun ouders) en slachtoffers.

In elke provincie is herstelbemiddeling gratis mogelijk via de dienst Herstelgerichte en Constructieve Afhandelingen (HCA).

Moderator vzw

Moderator is een dienst voor slachtoffer-daderbemiddeling die slachtoffers en daders gratis helpt om het gesprek aan te gaan over feiten, context en gevolgen van een misdrijf. Op die manier kunnen slachtoffers en daders antwoorden vinden en het gebeurde mogelijk een plaats geven in hun verdere leven.

Specifieke diensten en thema’s

Discriminatie

De Genderkamer van de Vlaamse Ombudsdienst

De genderkamer van de Vlaamse Ombudsdienst geeft advies en zoekt samen met jou naar een oplossing als je gediscrimineerd werd op basis van je geslacht of gender door een Vlaamse overheidsdienst, bij het huren van een woning, in een fitnesscentrum, sportclub of in het uitgaansleven, in de welzijnssector of in de media.

Instituut voor gelijkheid van vrouwen en mannen (IGVM)

Het Instituut voor gelijkheid van vrouwen en mannen heeft als opdracht om iedereen die raad vraagt over de wetgeving of over discriminatie op basis van geslacht, zwangerschap en gender info en bijstand te verlenen.

Lumi

Lumi is er voor iedereen met vragen over gender en seksuele voorkeur. Lumi biedt als luisterend oor en informatiekanaal een veilige plaats om te spreken over discriminatie omwille van je seksuele oriëntatie, genderidentiteit, genderexpressie of geslachtsverandering. Lumi luistert zonder voordelen. Je kan helemaal anoniem en gratis bij hen terecht. Je kan Lumi gratis en anoniem contacteren. Bel naar 0800 99 533 (maandag en woensdag), chat (maandag, woensdag, donderdag) of mail naar vragen@lumi.be. De chat- en telefoonlijnen zijn open tussen 18.30u en 21.30u. Je kan een gesprek starten tot 21.15u. Alle info op https://lumi.be/

Transgender Infopunt (TIP)

Het Transgender Infopunt (TIP) is een neutrale, gratis en anonieme plek voor alle vragen over genderdiversiteit en het transgenderthema. Je kan er terecht voor vragen rond identiteit, familiale moeilijkheden, werkgerelateerde aspecten, schoolcontext, transgenderzorg, discriminatiemeldingen en nog veel meer. Er wordt een luisterend oor, een warm onthaal en relevante, wetenschappelijk onderbouwde informatie aangeboden. TIP is tevens een erkend meldpunt voor discriminatie op basis van geslacht, geslachtsverandering, genderexpressie en genderidentiteit. 

UNIA

Als je je in België gediscrimineerd voelt of als je getuige bent van discriminatie, kan je terecht bij Gelijkekansencentrum Unia. Unia informeert je over je rechten en zoekt samen met jou naar een oplossing. Unia lanceert ook campagnes voor gelijke kansen en tegen discriminatie, en formuleert aanbevelingen aan overheden.

Unia werkt onder andere rond discriminatie op basis van racisme, geloof of levensbeschouwing, handicap, leeftijd en seksuele geaardheid.

Europese slachtofferorganisatie

Victim Support Europe is een Europese organisatie die zich inzet voor de belangen van slachtoffers van misdrijven. Victim Support Europe biedt op haar website een overzicht van slachtofferorganisaties in het buitenland.

Geweld, misbruik en kindermishandeling

1712

Met vragen over geweld, misbruik of kindermishandeling kan je telefonisch, via chat of e-mail terecht bij 1712.

Professionele medewerkers van 1712 luisteren naar je verhaal en geven informatie over hulpverlening, politie en justitie. 1712 geeft ook advies, maar de beslissing blijft in jouw handen, tenzij je in gevaar bent.

1712 kan je ook doorverwijzen naar een CAW, een Vertrouwenscentrum Kindermishandeling (VK) of een andere dienst voor hulpverlening.

1712 is gratis, discreet en voor iedereen: kinderen, jongeren en volwassenen.

Nu praat ik erover

Minderjarigen kunnen met vragen over seksueel misbruik en geweld ook gratis en anoniem chatten met medewerkers van www.nupraatikerover.be, een initiatief van de Vertrouwenscentra Kindermishandeling.

Historisch misbruik

Erkennings- en bemiddelingscommissie voor misbruik en geweld uit het verleden

De erkennings-en bemiddelingscommissie historisch misbruik is er voor slachtoffers van feiten van geweld, misbruik en verwaarlozing van minstens 10 jaar geleden. De commissie biedt vanuit de Vlaamse gemeenschap erkenning aan slachtoffers. Wat gebeurd is, had niet mogen gebeuren en/of er had anders mee omgegaan moeten worden. De commissie beseft dat het verleden niet zal verdwijnen net zomin als de gevolgen, maar wilt mensen helpen het verleden een beetje draaglijker te maken.

Indien slachtoffers dit wensen, bekijkt de commissie of er communicatie gestart kan worden met de (vermeende) pleger of met de instelling waar de feiten plaatsvonden. De commissie verwijst ,op vraag van het slachtoffer, ook door naar lotgenotengroepen, hulpverlening en/of justitie.

De commissie is gratis, heeft beroepsgeheim, werkt vanuit vrijwilligheid en respect voor alle partijen.

Integriteit

Aanspreekpersonen integriteit binnen jeugdorganisaties en sportclubs

Binnen jeugdorganisaties en sportclubs zijn aanspreekpersonen integriteit (API) aangesteld. Alle personen die betrokken zijn bij deze organisaties of clubs kunnen de API contacteren als er sprake is van integriteitsschending. Dit is elke vorm van lichamelijk, seksueel, moreel of psychisch gedrag waarvan jij vindt dat het over jouw grens gaat of over de grens van iemand anders. De API gaat aan de slag met wat jij vertelt. Elke melding wordt serieus genomen.

Mensenhandel en mensensmokkel

Opvang- en begeleidingscentra voor slachtoffers van mensenhandel en mensensmokkel met verzwarende omstandigheden

In België bestaan er drie erkende opvang- en begeleidingscentra voor slachtoffers van mensenhandel en mensensmokkel met verzwarende omstandigheden. Slachtoffers van mensenhandel worden geworven om uitgebuit te worden in de prostitutie, bedelarij of orgaanhandel en kunnen gedwongen worden tot het plegen van criminele feiten.

Payoke vzw (Vlaanderen)
PAG-ASA vzw (Brussel)
Sürya asbl (Wallonië)

Online veiligheid

Safeonweb

Safeonweb wil Belgische burgers op een snelle, correcte manier informeren en adviseren over cybersecurity, grote actuele digitale dreigingen en online veiligheid.

Pesten

allesoverpesten.be

Op allesoverpesten.be kan je info vinden over wat je kan doen bij pesten en wei jou daarbij kan ondersteunen.

Ouderenmis(be)handeling

Vlaams Ondersteuningscentrum Ouderenmis(be)handeling

VLOCO is het rechtstreeks aanspreekpunt voor professionelen die met ouderenmis(be)handeling geconfronteerd worden. VLOCO luistert naar hulpverleners en biedt deskundige informatie en advies zodat hulpverleners verder aan de slag kunnen in concrete gevallen. Als een interventie nodig is, zal VLOCO doorverwijzen naar gemachtigde instanties.

Rampen en terreuraanslagen

Crisiscentrum

De Algemene Directie Crisiscentrum (ADCC) staat permanent ten dienste van de federale regering. Het Crisiscentrum verzamelt, analyseert en verspreidt relevante informatie aan uitvoerende en beleidsautoriteiten. Het biedt ook infrastructuur en expertise aan bij het interdepartementaal beheer en bij de coördinatie van noodsituaties op nationaal niveau.

Het crisiscentrum kan het Crisis Contact Center activeren in noodsituaties. Burgers die vragen hebben over de noodsituatie, kunnen het center dan contacteren op het telefoonnummer 1771.

Commissie voor financiële hulp - Afdeling terrorisme

Naar aanleiding van de aanslagen in Brussel van 22 maart 2016 heeft de Commissie voor Financiële Hulp zich opgesplitst in een afdeling 'opzettelijke gewelddaden' en een afdeling 'terrorisme'. Slachtoffers kunnen er terecht voor financiële hulp.

Seksueel geweld

De website seksueelgeweld.be biedt info over seksueel geweld en hoe je aangifte kan doen. Deze site is een initiatief van de Staatssecretaris voor Gelijke Kansen, de politie en het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen.

Zorgcentra na Seksueel Geweld (ZSG)

Een zorgcentrum na seksueel geweld is een dienst in een ziekenhuis waar elk slachtoffer van seksueel geweld terecht kan, op gelijk welk uur, op gelijk welke dag. Momenteel zijn er zorgcentra seksueel geweld in het UZA in Antwerpen, het UMC Sint-Pieter in Brussel, het UZ Gent, het AZ Delta in Roeselare en het UZ Leuven.

Chat na seksueel geweld

Bij de Chat na Seksueel Geweld probeert men zoveel mogelijk slachtoffers na seksueel geweld en hun omgeving te helpen. Dit doen ze door hun vragen te beantwoorden en te bekijken waar ze kunnen helpen.

Verkeersslachtoffers

Rondpunt vzw

Rondpunt vzw ijvert voor goede opvang van alle verkeersslachtoffers in Vlaanderen. Rondpunt doet dit door in te zetten op informatie, advies en belangenbehartiging, het stimuleren van verkeersveilig gedrag en het ontwikkelen van producten en projecten ter ondersteuning van wie betrokken geraakt bij een verkeersongeval.

Rondpunt richt zich met haar activiteiten tot alle direct en indirect betrokkenen bij verkeersongevallen (slachtoffers, veroorzakers, naasten, nabestaanden, hulpverleners, werkgevers, …).

OTL

OTL staat voor een volwaardige, ontwikkelingsgerichte re-integratie in de maatschappij van verkeersslachtoffers. OTL doet dit door samen de talenten en passies van de cliënten te vinden en verder te verkennen.

Vrouwelijke genitale verminking, gedwongen huwelijken en eergerelateerd geweld

GAMS vzw

GAMS vzw zet zich in voor de preventie van vrouwelijke genitale verminking en vroegtijdige en/of gedwongen huwelijken.

INTACT vzw

INTACT vzw geeft juridisch advies over vrouwelijke genitale verminking (VGV), gedwongen huwelijken en eergerelateerd geweld. INTACT behartigt de belangen van slachtoffers, werkt samen met verschillende (inter)nationale partners en zorgt voor sensibilisering.

Websites en apps voor welzijn en gezondheid

Onlinehulp-apps.be

Op onlinehulp-apps.be worden apps en websites gebundeld die je kan inzetten in hulp, zorg en dienstverlening.

Zelfhulpgroepen en lotgenotencontact

Verschillende organisaties bieden zelfhulp en lotgenotencontact. De website van Trefpunt Zelfhulp vzw geeft een overzicht.